NeuroAffective Personality Development – Neuroafektywny rozwój osobowości – Marianne Bentzen

Zdrowy rozwój człowieka odbywa się w hierarchicznych sekwencjach. W związku z tym pewne umiejętności muszą zostać ustabilizowane zanim inne będą mogły rozwijać się w skuteczny sposób. Odbieranie wrażeń i regulacja somatyczna są fundamentem rozwoju emocji i interakcji opartych na empatii. Następnie odpowiednia kontrola impulsów i zdolność do uzyskania wglądu w siebie i innych ludzi może rozwinąć się tylko wówczas, gdy dobrze czujemy się w swoim ciele i możemy współtworzyć bezpieczne i zaangażowane interakcje z innymi.

W neuroafektywnym ujęciu rozwoju osobowości podkreśla się rolę doświadczeń niewerbalnych. Badacze zajmujący się obszarem neuronauki szacują, że nasza świadomość oraz interakcje z innymi ludźmi w większości mają charakter niewerbalny. Tymczasem większość podejść psychoterapeutycznych opiera się przede wszystkim na języku i myśleniu semantycznym. Dlatego Marianne Bentzen (przy udziale Susan Hart) stworzyła model opisu podstawowego rozwoju osobowości, który uwzględnia zarówno doświadczenie niewerbalne, jak i werbalną wiedzę.

W optymalnym procesie rozwoju język mówiony wspiera i przenika każdy z aspektów kształtowania fizycznego, emocjonalnego i niewerbalnego *self*. Niestety, w istotnych obszarach życia, w przypadku wielu z nas, nasza werbalna świadomość straciła kontakt z niewerbalnymi wymiarami. Każdy z nas nieustannie używa mózgu do odbierania wrażeń i odczuwania emocji. Jeżeli tracimy połączenie z naszymi emocjami i odczuciami z ciała, nasza zdolność do jasnego myślenia, rozsądnego zachowania i utrzymywania dobrych relacji międzyludzkich jest narażona na szwank. Dojrzewanie emocjonalne jest procesem uczenia się. Dlatego każdy, podobnie jak musi nauczyć się mówić, musi także nauczyć się zdolności dzielenia się z innymi poprzez ruchy ciała i wyrażanie uczuć. W istocie jest to rodzaj „przedwerbalnej mowy”.

Rodzimy się z umiejętnością rozpoznawania różnicy pomiędzy przyjemnymi i nieprzyjemnymi wewnętrznymi stanami, aby mieć poczucie przynależności, aby odbierać opiekę i miłość oraz przekazywać je innym, i aby rozumieć, jak inni czują. Mamy potencjał rozwoju wszystkich tych zdolności, ale jedynym sposobem, w jaki możemy przyswoić tę „przedwerbalną mowę” jest wchodzenie w interakcje z innymi ludźmi.

To głębokie przeplatanie się niewerbalnego i werbalnego aspektu świadomości jest fundamentalne dla koncepcji neuroafektywnego rozwoju osobowości. Od dnia narodzin uczymy się odbierać wrażenia sensoryczne i czuć emocje poprzez nasze doświadczenia kontaktu, naśladowania i opieki. Te emocjonalne interakcje z innymi ludźmi zapewniają podstawę dla naszego rozwoju osobowości w procesie interaktywnego dojrzewania, nazwanym neuroafektywnym rozwojem.

Połączenie najnowszych badań nad mózgiem z teoriami psychologii rozwojowej daje nam nowy wgląd w kształtowanie się osobowości. Gdy pojawiają się poważne braki w dostrojeniu, organizm staje się podatny na stres i zaburzenia posttraumatyczne. Skuteczność procesu terapeutycznego powiązana jest z kompetencją w zakresie podstawowego rozwoju osobowości. W dialogu psychoterapeutycznym ważna jest ocena tego poziomu kompetencji, aby dostosować interwencje do najbliższej (proksymalnej) strefy rozwoju (w ujęciu Lwa Wygotskiego: jeszcze nieznanej, ale możliwej do osiągnięcia w oparciu o dostępne możliwości). Wykorzystując dydaktyczne pojęcie trójdzielnego mózgu oraz teorię rozwoju zdolności umysłowych osób dorosłych, szkolenie oferuje mapę służącą ocenie psychobiologicznych zasobów i braków rozwojowych oraz strategii i metod, aby następnie można było zająć się nimi w skutecznym procesie terapeutycznym.

Profesjonalne wdrożenie tego zrozumienia wymaga wiedzy, budowania umiejętności i subtelnej integracji trzech poziomów przetwarzania mózgu. Ludzki umysł ma ogromną plastyczność i ulega wpływowi każdego naszego doświadczenia. Oznacza to, że jesteśmy stopniowo kształtowani poprzez nasze doświadczenia i działania a nie poprzez nasze myśli i rozmowy o nich. Dotyczy to zarówno profesjonalistów, jak i dzieci oraz dorosłych, z którymi oni pracują. W związku z tym trening w zakresie neuroafektywnego rozwoju osobowości koncentruje się na profesjonalnych umiejętnościach utrzymywania relacji i sprawczości, aby podchodzić do kontaktów z ludźmi i żyć zgodnie z tym, czego nauczamy.