Eye Movement Desensitization and Reprocessing – terapia psychoterapeutyczna – to metoda terapeutyczna opracowana przez amerykańską psycholog Francine Shapiro. W 1987 roku Shapiro zauważyła, że istnieje powiązanie między ruchami gałek ocznych a obniżeniem poziomu lęku, niepokoju i natarczywych wspomnień. Pracując z grupą siedemdziesięciu wolontariuszy, prowadząc następnie przez lata kolejne prace badawcze opracowała standaryzowaną metodę terapii i w roku 1995 opublikowała wyniki swoich badań.

Terapia EMDR stosowana jest przy pojedynczych ostrych traumach: zdarzenia komunikacyjne, doznanie przemocy, gwałt oraz po przeżyciach traumatycznych, które miały miejsce dawniej i przekształciły się w przewlekły syndrom posttraumatyczny. Podczas terapii EMDR zwraca się szczególną uwagę na niebezpieczeństwo retraumatyzacji, dlatego terapeuta nieustannie dba o stabilność pacjenta.

Obecnie jest wykorzystywana do leczenia znacznie szerszego zakresu problemów: zaburzenia lękowe, odżywiania, fobie, ataki paniki, chroniczny ból czy depresja a nawet choroby onkologiczne. Trwają także badania nad pracą z osobami uzależnionymi.

Na cykl terapeutyczny składa się psychoedukacja, stabilizacja, odwrażliwianie i przepracowanie mające doprowadzić do synchronizacji obu półkul mózgowych. W traumie bowiem dochodzi do blokady emocji, ich przewodzenia i przetwarzania. Przyjmuje się, że dzięki dokonującej się podczas EMDR naprzemiennej stymulacji obu półkul mózgowych – prawej, w której przetwarzane są przede wszystkim emocje i lewej odpowiedzialnej za logiczne myślenie oraz język – dokonuje się poprawa zakłóconych funkcji emocjonalnych.

Stymulację tę pobudzają prowokowane przez terapeutę ruchy gałek ocznych. W niektórych przypadkach np. u osób nie mogących pracować oczami a także u dzieci stosuje się bodźce dotykowe (tapping).

EMDR stanowi atrakcyjną alternatywę dla osób, które nie mogą lub nie chcą opowiadać o trudnych przeżyciach. Ponadto terapia EMDR trwa stosunkowo krótko (3 do 7 sesji), a jej efekty odczuwa się bardzo szybko.